De onderhoudsplicht jegens (stief)kinderen

Wie zijn onderhoudsplichtig voor kinderen, welke omstandigheden spelen in dat kader een rol en tot wanneer ben je eigenlijk verplicht kinderalimentatie te betalen?

 

Wie zijn onderhoudsplichtig

Ouders

Ouders zijn onderhoudsplichtig ten opzichte van hun kinderen. Met ‘ouders’ wordt hier op het juridisch ouderschap gedoeld. De wet geeft daarop een uitzondering in het geval het kind in juridische zin alleen een moeder heeft. Dan is de verwekker van een kind, en ook de persoon die als levensgezel van de moeder heeft ingestemd met de daad die verwekking van een kind tot gevolg kan hebben gehad, ook onderhoudsplichtig.

Stiefouders

Als stiefouder ben je alleen onderhoudsplichtig als je gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan met de ouder van een kind en dit kind tot je gezin behoort. Steeds vaker gaan mensen ongehuwd dan wel niet als geregistreerd-partners samenwonen. In dat geval geldt geen onderhoudsplicht voor de stiefouder. Als je na een echtscheiding hertrouwt, dan is je echtgeno(o)t(e) dus voortaan ook onderhoudsplichtig voor jouw kinderen mits zij tot het gezin behoren. Dit dient ruim te worden opgevat, in die zin dat kinderen die tijdelijk buitenshuis worden opgevoed en verzorgd ook tot het gezin kunnen behoren, aldus het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch in een uitspraak van 29 oktober 2015. Ook kinderen die studeren en op kamers wonen kunnen tot het gezin van de stiefouder behoren. De onderhoudsplicht voor een stiefkind geldt alleen gedurende het huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Tot wanneer ben je onderhoudsplichtig?

Minderjarige kinderen

Ouders en de onderhoudsplichtige stiefouders zijn in ieder geval gehouden om bij te dragen in de kosten van verzorging en opvoeding van hun minderjarige (stief)kinderen. De ouders zijn de wettelijke vertegenwoordigers van hun kinderen en een bijdrage wordt in principe voldaan aan de verzorgende ouder. Het kan ook zo zijn dat de niet-verzorgende ouder recht heeft op een bijdrage in de verblijfskosten van de kinderen. Daarnaast wordt bij co-ouderschap ook wel gebruik gemaakt van een zogenoemde kinderrekening.

Jongmeerderjarige kinderen

Volgens de wet ben je meerderjarig zodra je achttien jaar wordt. De verplichting van ouders en onderhoudsplichtige stiefouders om bij te dragen in het levensonderhoud van hun (stief)kinderen eindigt dan niet. In de wet is opgenomen dat (onderhoudsplichtige stief-)ouders dienen te voorzien in de kosten van studie en levensonderhoud van de meerderjarige (stief)kinderen tot zij de leeftijd van eenentwintig jaren hebben bereikt. De jongmeerderjarige heeft een zelfstandig recht op alimentatie. Indien de rechter al een bedrag aan kinderalimentatie heeft bepaald en deze bijdrage is nog steeds van kracht, dan geldt die alimentatiebijdrage vanaf de meerderjarigheid als een bijdrage in de kosten van studie en levensonderhoud.

Meerderjarige kinderen

Alleen in het geval een kind van eenentwintig jaar of ouder behoeftig is, bestaat er voor de ouders nog de verplichting om bij te dragen in de kosten van levensonderhoud. Een student ouder dan eenentwintig jaar is in beginsel niet behoeftig, er kunnen echter omstandigheden zijn op basis waarvan toch een bijdrage aan de ouders wordt opgelegd. Te denken valt aan ouders die een afspraak hebben gemaakt in een echtscheidingsconvenant of ouderschapsplan, die als derdenbeding kan worden opgevat. In dat geval verkrijgt het kind een zelfstandig recht tot nakoming van die afspraak ten opzichte van zijn ouders. Ook kan er sprake zijn van een rechtens afdwingbare natuurlijke verbintenis, aldus het gerechtshof ?s-Hertogenbosch in een uitspraak van 7 november 2019.

Maatstaven bij het bepalen van alimentatie

Bij het bepalen van alimentatie voor een kind, wordt gekeken naar behoefte, dat wil zeggen wat  de onderhoudsplichtige nodig heeft en draagkracht, ofwel wat kan de onderhoudsplichtige betalen. Bij het bepalen van een bijdrage ten behoeve van een minderjarig of jongmeerderjarig kind wordt niet gekeken of het kind ook behoeftig is en dus zelf in zijn behoefte kan voorzien. Eigen inkomsten kunnen bij een jongmeerderjarig kind wel de omvang van de onderhoudsplicht mede bepalen.

Rangorde onderhoudsplicht

Een onderhoudsverplichting jegens een (stief)kind dat de leeftijd van eenentwintig jaar nog niet heeft bereikt gaat altijd voor op een onderhoudsverplichting ten opzichte van een (ex-)echtgenoot of (ex-)geregistreerd partner. Dat is in de wet geregeld.

Tussen kinderen onderling bestaat geen rangorde. In beginsel dient de onderhoudsplichtige zijn draagkracht gelijk over hen te verdelen. Ook de onderhoudsplicht van de ouder en stiefouder zijn van gelijke rang. Wel is de omvang van die onderhoudsplicht afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Tot slot over de onderhoudsplicht

Bij het bepalen van kinderalimentatie is vaak sprake van meerdere onderhoudsplichtigen. Bovendien is een bijdrage in de kosten van een kind van veel (financiële) factoren afhankelijk. Als (stief)ouder en als (jong)meerderjarig kind is het daarom raadzaam je goed voor te laten lichten over je positie door een ervaren familierecht advocaat.

 

Jitka Swinkels
Jitka Swinkels Jitka Swinkels

Wat kan ik voor u betekenen?

Stuur mij een bericht of een terugbelverzoek.

Bel mij Stuur bericht

Meld u aan voor onze opleidingen nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van ons aanbod. Meld u hieronder aan en ontvang als eerste een overzicht van nieuwe data en opleidingen.

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.