De treuzelende erfgenaam of executeur: wat moet ik doen?
Een belangrijke rol van een erfrechtadvocaat is om alle verjarings- en vervaltermijnen in de gaten te houden, maar ook termijnen die zijn opgenomen in een testament of die anderszins uit de wet voortvloeien. En alhoewel er veel termijnen zijn opgenomen in de wet, bestaat er in beginsel geen termijn voor een erfgenaam en executeur om zich uit te laten over het al dan niet aanvaarden van deze benoeming. Betekent dit dan dat een erfgenaam en/of executeur tot in de lengte der jaren onzekerheid kan laten bestaan over het al dan niet aanvaarden van zijn/haar benoeming? Gelukkig niet! Lees hieronder verder over de mogelijkheden die bestaan om een erfgenaam en/of executeur te dwingen tot het maken van een keuze.
De treuzelende erfgenaam
Een erfgenaam heeft in beginsel drie keuzes. Hij/zij kan de nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Dit is slechts anders als de erfgenaam minderjarig is of niet het beheer heeft over zijn/haar eigen vermogen. In dit laatste geval valt de mogelijkheid om de nalatenschap zuiver te aanvaarden af en dient deze erfgenaam voor een verwerping een machtiging van de kantonrechter te hebben.
Het is gebruikelijk dat een erfgenaam zich na het overlijden laat informeren over voornoemde keuzes om vervolgens een keuze te maken. Maar soms komt het voor dat een erfgenaam zich niet uitlaat over het al dan niet aanvaarden van de nalatenschap. Dit kan diverse redenen hebben: de erfgenaam is onvindbaar, de erfgenaam weet niet dat hij/zij erfgenaam is of er bestaat discussie over de (afwikkeling van de) nalatenschap en erfgenaam probeert op deze manier de afwikkeling te traineren, vertragen of frustreren.
Het stilzitten van een erfgenaam kan verstrekkende gevolgen hebben. Bij gebreke van een executeursbenoeming zijn het namelijk de gezamenlijke erfgenamen die de nalatenschap af moeten wikkelen. Schieten de gezamenlijke erfgenamen te kort in hun verplichting om de nalatenschap af te wikkelen of in het beheer van de nalatenschap dan kunnen zij aansprakelijk worden gesteld. Eventuele schuldeisers van de nalatenschap kunnen daarnaast beslissen om beslag te leggen ter voldoening van hun vordering als het gevaar bestaat dat zij niet ten volle of niet binnen een redelijke termijn worden voldaan. Dit is natuurlijk geen gewenste situatie, en hier heeft de wetgever ook oog voor gehad.
Om te voorkomen dat onbekende en/of treuzelende erfgenamen de afwikkeling van de nalatenschap traineren en/of vertragen bepaalt de wet dat belanghebbenden zich kunnen wenden tot de kantonrechter. Onder belanghebbenden moet met name worden verstaan een schuldeiser, een legataris, een bewindvoerder, executeur of vereffenaar, een mede-erfgenaam, maar ook degene die in geval van verwerping zelf erft of zijn erfportie vergroot ziet. De kantonrechter kan de treuzelende of stilzittende erfgenaam dan een termijn stellen waarbinnen de erfgenaam een keuze dient uit te brengen. Doet de erfgenaam dit niet dan wordt hij/zij geacht de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard.
Belangrijk om te weten: als de kantonrechter een termijn stelt, begint deze termijn niet eerder te lopen dan nadat de uitspraak van de kantonrechter aan de erfgenaam is betekend én de beschikking met vermelding van de betekening heeft laten inschrijven in het boedelregister.
De treuzelende executeur
Ook een treuzelende executeur kan voor veel onzekerheid en vertraging zorgen. Als er een executeur is benoemd, vangt de beschikkingsonbevoegdheid van de erfgenamen direct aan. Met andere woorden: zolang de executeur zich niet heeft uitgesproken over de aanvaarding van zijn functie, zijn de erfgenamen reeds vanaf het openvallen van de nalatenschap onbevoegd. Het is dan ook meer dan wenselijk dat ook de executeur op verzoek van een belanghebbende een termijn kan worden gesteld. Laat de executeur deze termijn verstrijken zonder een keuze te hebben gemaakt, dan kan de benoeming niet meer aanvaard worden.
Bij deze termijnstelling is het overigens niet nodig om de uitspraak van de kantonrechter aan de executeur te laten betekenen en inschrijven in het boedelregister. Voldoende is dat de executeur op de hoogte is van de gestelde termijn en dat dit goed vastligt.
Conclusie: er is wat te doen tegen een treuzelende executeur of erfgenaam
Blijf niet in onzekerheid zitten en laat de kantonrechter een termijn stellen als sprake is van een treuzelende, onvindbare of dwarse erfgenaam en/of executeur. De erfrechtadvocaat weet precies hoe deze procedure werkt.
