Stappenplan voor de executeur

U bent benoemd tot executeur. Wat moet u doen als executeur? In dit stappenplan is in 10 stappen aangegeven wat u als executeur in ieder geval moet doen en wat u niet moet vergeten.

  1. Aanvaard uw benoeming tot executeur

    Niet iedereen is bereid om als executeur op te treden en zodoende heeft iedere executeur op grond van artikel 4:142 Burgerlijk Wetboek de gelegenheid om de benoeming te aanvaarden of niet. Dit kan vormvrij, maar als u de benoeming aanvaardt, dan is het verstandig om een verklaring van executele op te laten stellen door de notaris. Daarin staat vermeld dat u bent benoemd tot executeur, dat u de benoeming heeft aanvaard en bovendien staat erin vermeld welke bevoegdheden u heeft. Deze akte zult u bij het uitoefenen van uw taak nog vaak nodig hebben, bijvoorbeeld bij het opvragen van informatie bij de bank en de belastingdienst.

  2. Overlijdensakte / uittreksel CTR / uittreksel boedelregister

    Er is een aantal documenten dat iedere executeur in zijn / haar bezit moet hebben. Vraag deze documenten op als u daar nog niet over beschikt:

    1. overlijdensakte. De overlijdensakte is op te vragen bij de gemeente waar iemand is overleden;
    2. uittreksel uit het Centraal Testamentenregister (CTR). Uit dit uittreksel blijkt of iemand een testament heeft en wat het laatste testament is geweest. U kunt het uittreksel opvragen bij het CTR of via een notaris. Voor de aanvraag heeft u de hiervoor genoemde overlijdensakte nodig;
    3.  uittreksel uit het boedelregister. Uit dit uittreksel kan onder andere blijken  of er erfgenamen zijn die de nalatenschap beneficiair hebben aanvaard of hebben verworpen. Het boedelregister wordt gehouden bij de rechtbank. De laatste woonplaats van de overledene is bepalend bij de vraag welke rechtbank geraadpleegd moet worden. Let op, ook bij de aanvraag van het uittreksel uit het boedelregister dient u een kopie van de hiervoor genoemde overlijdensakte over te leggen.
  3. Weet wie de erfgenamen zijn

    Het spreekt voor zich dat het voor een executeur van belang is om te weten wie de erfgenamen zijn. U handelt immers namens de nalatenschap en ten behoeve van de erfgenamen. U zult doorgaans aan de erfgenamen ook rekening en verantwoording af moeten leggen.
    In een verklaring van erfrecht (artikel 4:188 Burgerlijk Wetboek) staat onder andere vermeld wie de erfgenamen zijn, hoe de erfgenamen de nalatenschap hebben aanvaard (zuiver of beneficiair) en of er een testament is. Soms is het daarom handig om naast een verklaring van executele ook over een verklaring van erfrecht te beschikken.

  4. Verzamel de administratie

    De executeur moet onder andere een boedelbeschrijving maken en daarom moet u als executeur wel beschikken over voldoende informatie. Een boedelbeschrijving is een overzicht van alle vermogensbestanddelen (dus niet louter een beschrijving van de inboedel).
    Welke informatie heeft u als executeur nodig om een boedelbeschrijving te maken? Eigenlijk moet u over alle administratie van de overledene beschikken, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Onderstaand lijstje kan als uitgangspunt dienen:

    – Bankafschriften;
    – Belastingaangiftes en aanslagen;
    – WOZ aanslag;
    – Hypotheekoverzicht;
    – Huurovereenkomst;
    – Huwelijkse voorwaarden / samenlevingsovereenkomst;
    – Inkomensspecificaties en jaaropgaven;
    – Overzicht van de schulden;
    – Overzicht van waardevolle bezittingen (inboedel).

    Zijn er erfgenamen die informatie hebben, maar die informatie niet ter beschikking stellen, dan kan een rechter (bijvoorbeeld in een kort gedingprocedure) de betreffende erfgenamen een duwtje in de goede richting geven. Soms legt de rechter zelfs een dwangsom op als geen uitvoering wordt gegeven aan de uitspraak van de rechter.

  5. Beheersmaatregelen

    Als executeur mag u in beginsel niet over de nalatenschap beschikken, maar u moet de nalatenschap wel beheren. In het kader van beheer moet u soms maatregelen treffen, zoals het opzeggen van een abonnement of huurovereenkomst. Soms is het lastig om te bepalen wat u als executeur wel mag en wat u als executeur niet mag doen. Twijfelt u, win dan advies in, want u wilt niet als executeur aansprakelijk worden gesteld, lees in dat kader ook het artikel: Executeur, pas op!
    Wees u er trouwens van bewust dat ook de erfgenamen tijdens de executele niet over de nalatenschap mogen beschikken. Als executeur bent u op grond van artikel 4:145 Burgerlijk Wetboek privatief bevoegd, dat wil zeggen dat u als enige bevoegd bent om te handelen, de erfgenaam zijn tijdens de executele onbevoegd. U vertegenwoordigt de erfgenamen tijdens de executele dan ook in en buiten rechte. Als de erfgenamen tijdens de executele over goederen of hun aandeel in de nalatenschap willen beschikken dan kan dat alleen met uw medewerking of met machtiging van de kantonrechter. Gedurende de executele heeft u als executeur de touwtjes in handen. Zorg er dus onder andere voor dat u als enige over de bankrekening beschikt en blokkeer de andere in omloop zijnde bankpassen.

  6. Schuldeisers oproepen

    Als executeur dient u alle bekende schuldeisers op te roepen en hen de mogelijkheid te bieden hun vordering bij u in te dienen (artikel 4:146 Burgerlijk Wetboek). Het oproepen van de schuldeisers doet u door de schuldeisers een brief te sturen. In deze brief kunt u aangeven dat u heeft begrepen dat de schuldeisers mogelijk een vordering hebben op de nalatenschap en in deze brief dient u deze schuldeisers te verzoeken om (als zij inderdaad menen een vordering te hebben) dat formeel bij u kenbaar te maken met overlegging van bewijsmiddelen zoals facturen, rekeningen, overeenkomsten etc. U doet er goed aan om de schuldeisers te verzoeken om direct kenbaar te maken of zij menen enig bijzonder recht te hebben, zoals bijvoorbeeld een pandrecht, een hypotheekrecht of een eigendomsrecht.

  7. Een boedelbeschrijving opstellen

    Een van de taken van een executeur is het opstellen van een boedelbeschrijving (artikel 4:146 Burgerlijk Wetboek). Dit is een overzicht van alle bezittingen en schulden. Het staat u vrij om de boedelbeschrijving zelf vorm te geven. Vaak is het handig om de bezittingen en schulden tegenover elkaar te zetten. Op de website www.rechtspraak.nl kunt u ook een format vinden.

  8. Inlichtingen verschaffen

    De erfgenamen hebben op grond van artikel 4:149 Burgerlijk Wetboek recht op informatie, dus houd hen op de hoogte en verschaf de nodige inlichtingen. Als de erfgenamen niet genoeg geïnformeerd worden, kan dit een reden zijn om te vragen om uw ontslag en dat is uiteraard niet de bedoeling.

  9. Schulden betalen

    Een andere belangrijke taak van de executeur is het betalen van de opeisbare schuldeisers (artikel 4:147 Burgerlijk Wetboek), denk daarbij bijvoorbeeld aan de belastingdienst en de bank. Let op: ook legatarissen en legitimarissen zijn schuldeisers! Als u niet meer precies weet hoe het ook alweer zit met de legitieme portie, lees dan het artikel 10 meest gestelde vragen over de legitieme portie.
    Mocht u voor het betalen van de schulden goederen te gelde moeten maken, dan dient u (tenzij in het testament anders is bepaald) over de wijze van tegeldemaking in overleg te treden met de erfgenamen (artikel 4:147 Burgerlijk Wetboek). Maken de erfgenamen bezwaar, dan kunnen zij het oordeel van de kantonrechter inroepen.

  10. Rekening en verantwoording afleggen

    De taak van de executeur kan om verschillende redenen eindigen. De taak van een executeur eindigt bijvoorbeeld doordat hij alle werkzaamheden die hij moest verrichten heeft uitgevoerd, maar het kan ook zijn dat een executeur wordt ontslagen. Belangrijk is om te weten dat de executeur rekening en verantwoording moet afleggen als zijn taak erop zit (artikel 4:151 Burgerlijk Wetboek). De rekening en verantwoording ziet zowel op alle transacties (de cijfers) als op de beleidsbeslissingen (de verantwoording).
    De taak van de executeur houdt normaliter op als de nalatenschap is afgewikkeld dat wil zeggen alle opeisbare schulden zijn voldaan. Het is dan aan de erfgenamen om de nalatenschap te gaan verdelen. De executeur is namelijk niet bevoegd om de nalatenschap te verdelen.
    In sommige gevallen heeft de overledene in het testament de bevoegdheden van de executeur uitgebreid en de executeur ook de bevoegdheid gegeven om de nalatenschap te verdelen (er wordt dan wel gesproken van een zgn. drie sterren executeur of executeur afwikkelingsbewindvoerder).

Dit stappenplan helpt u op weg. Maar vergeet niet ook het testament goed door te lezen. De overledene kan in het testament aanwijzingen hebben gegeven en van de wet zijn afgeweken.

Meld u aan voor onze opleidingen nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van ons aanbod. Meld u hieronder aan en ontvang als eerste een overzicht van nieuwe data en opleidingen.

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.