In het testament van de overledene (de erflater), of in de wet, wordt u aangewezen als erfgenaam. Dit betekent in principe dat u de overledene opvolgt in al zijn rechten en verplichtingen. Tot de nalatenschap behoren niet alleen bezittingen, maar ook de schulden. Wat als u vreest dat de nalatenschap veel schulden bevat? Of als u simpelweg niet wilt erven van de overledene?
Ik ben erfgenaam. Moet ik de erfenis aanvaarden?
Nee, u bent niet verplicht de erfenis te aanvaarden.
U heeft drie keuzes:
- zuiver aanvaarden van de nalatenschap
- beneficiair aanvaarden van de nalatenschap
- verwerpen van de nalatenschap
Let op! Een eenmaal gemaakte keus kunt u in principe niet meer herroepen. Stelt u zich daarom goed op de hoogte van de verschillende rechtsgevolgen en van de wijze waarop u de keus uit kan brengen.
Zuiver aanvaarden
Als u de nalatenschap zuiver aanvaardt, heeft u recht op (uw aandeel in):
- de goederen van de nalatenschap
- de schulden van de nalatenschap
Let op! Bij deze vorm van aanvaarden bent u met uw privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap.
Beneficiair aanvaarden
Bij beneficiaire aanvaarding accepteert u de nalatenschap, maar bent alleen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap voor zover er baten in de boedel zitten. Deze schulden worden voldaan uit uw deel van de erfenis. U bent, anders dan bij de zuivere aanvaarding, niet met uw privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap.
Beneficiair aanvaarden is verstandig als u weinig zekerheid heeft over de omvang en samenstelling van de nalatenschap.
Verwerpen
U mag als erfgenaam – om welke reden dan ook – de erfenis verwerpen. Verwerpt u, dan bent u voor de wet nooit erfgenaam geweest. U heeft geen recht op goederen uit de nalatenschap en u bent niet aansprakelijk voor de schulden ervan.
Let op! Verwerpt u de nalatenschap, dan heeft u in principe geen recht op de legitieme portie volgens het erfrecht. Wilt u de nalatenschap verwerpen en toch aanspraak maken op uw legitieme portie? Dat kan alleen als u dat opneemt in de verklaring tot verwerping van de nalatenschap.
Hoe maak ik mijn keus?
Uw keus voor zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of voor verwerping kunt u op drie manieren maken:
- door het afleggen van een verklaring bij de griffie van de rechtbank
- door feitelijk handelen. Ook al heeft u zélf nog geen duidelijke keus gemaakt, uit uw gedrag kan iets anders blijken. Neemt u bijvoorbeeld goederen uit de nalatenschap mee, doet u mee aan de verdeling, of onderhandelt u over een vordering van de nalatenschap? De kans is groot dat ervan wordt uitgegaan dat u de nalatenschap zuiver heeft aanvaard, met alle gevolgen van dien
- door niets te doen. Nietsdoen kan alleen leiden tot zuivere aanvaarding of beneficiaire aanvaarding, maar nooit tot verwerping. Het leidt tot een zuivere aanvaarding, wanneer de rechter u een termijn heeft gegeven waarbinnen u een keus behoorde te maken en u niets doet. Nietsdoen leidt tot beneficiaire aanvaarding, wanneer één of meerdere andere erfgenamen de nalatenschap beneficiair hebben aanvaard en u niet binnen drie maanden nadat u dat verneemt de nalatenschap verwerpt of zuiver aanvaardt d.m.v. een verklaring.
Kan ik terugkomen op mijn keus?
Nee, een eenmaal gemaakte keus kan in principe niet meer worden teruggedraaid. Bovendien kan de keus alleen onvoorwaardelijk en zonder tijdsbepaling gedaan worden en strekt deze zich uit over de gehele nalatenschap. Het is bijvoorbeeld dus niet mogelijk een gedeelte van de nalatenschap beneficiair te aanvaarden en een gedeelte te verwerpen.
