De wet en het testament bepalen wat de rechten en verplichtingen van de executeur zijn. Er wordt onderscheidt gemaakt tussen de begrafenisexecuteur, beheersexecuteur en de executeer-afwikkelingsbewindvoerder.
De rechten en verplichtingen kunnen in een testament worden beperkt of uitgebreid. Er wordt in de literatuur en jurisprudentie gesproken over drie soorten executeurs, namelijk:
- De “1-ster-executeur” / de begrafenisexecuteur;
- De “2-sterren-executeur” / de beheersexecuteur;
- De “3-sterren-executeur” / de executeur-afwikkelingsbewindvoerder.
De term executeur testamentair wordt niet meer gebruikt omdat een executeur tegenwoordig altijd bij testament wordt aangewezen.
De begrafenisexecuteur
De begrafenisexecuteur heeft in het testament enkel de bevoegdheid gekregen om de uitvaart van de overledene te regelen. De begrafenisexecuteur heeft voor het overige geen bevoegdheden. Hij mag niet de nalatenschap beheren.
De beheersexecuteur
Beheren nalatenschap en voldoen van schulden
De beheersexecuteur heeft tot taak om de goederen van de nalatenschap te beheren en schulden van de nalatenschap te voldoen. Zo dient de executeur onder andere zorg te dragen voor het voldoen van de tijdens het leven van erflater ontstane schulden, de kosten van de uitvaart, de eventuele legitieme porties en voor het afgeven van in het testament opgenomen legaten.
De executeur mag goederen te gelde maken
De executeur is bevoegd om de goederen van de nalatenschap te gelde te maken, maar alleen voor zover dit nodig is om de schulden van de nalatenschap te kunnen voldoen. Kortom, indien geen sprake is van schulden, is de executeur niet bevoegd om goederen te gelde te maken. De executeur dient over de keuze van de te gelde te maken goederen en de wijze van tegeldemaking zoveel mogelijk in overleg te treden met de erfgenamen. Indien bijvoorbeeld diverse onroerende goederen in de nalatenschap vallen, dient de executeur in overleg met de erfgenamen te beslissen welke specifieke onroerende goederen worden verkocht ten behoeve van de voldoening van de schulden en op welke wijze de verkoop dient te geschieden.
Een beheersexecuteur is niet bevoegd om de nalatenschap te verdelen.
De executeur vertegenwoordigt de nalatenschap
Gedurende de uitoefening van zijn beheer is een executeur bevoegd om de erfgenamen in en buiten rechte te vertegenwoordigen. Dat betekent dat de executeur het aanspreekpunt is met betrekking tot de nalatenschap. Daarnaast is de executeur bevoegd om namens de nalatenschap te procederen; indien een derde een procedure wenst te starten tegen de nalatenschap c.q. erfgenamen, dient hij/zij niet de erfgenamen, maar de executeur te dagvaarden / in de procedure te betrekken als vertegenwoordiger van de nalatenschap.
Verplichtingen van de executeur
Op grond van de wet heeft de executeur daarnaast ook enkele plichten. Zo dient een executeur onder andere de bekende schuldeisers op te roepen, een boedelbeschrijving op te stellen, de erfgenamen de gewenste informatie te verschaffen en aan het einde van zijn taak rekening en verantwoording af te leggen aan de erfgenamen.
Indien u benoemd bent tot executeur en meer wilt weten over wat u als executeur in ieder geval moet doen en niet moet vergeten, verwijzen wij u naar het “Stappenplan voor de executeur” van Advocaten Familie- & Erfrecht.
De executeur-afwikkelingsbewindvoerder
In een testament kunnen de rechten en verplichtingen van de executeur worden uitgebreid. Zo kan een erflater in zijn testament bepalen dat een executeur tevens afwikkelingsbewindvoerder van de nalatenschap is. Dat betekent dat de executeur naast voornoemde bevoegdheden en verplichtingen tot het beheer van de nalatenschap en het voldoen van de schulden van de nalatenschap, tevens bevoegd is om de nalatenschap te verdelen.
De executeur en de erfrechtadvocaat
Een erfrechtadvocaat kan een executeur(-afwikkelingsbewindvoerder) adviseren en bijstaan. Indien u benoemd bent tot executeur, kan een erfrechtadvocaat u adviseren over uw concrete rechten en verplichtingen op basis van de wet en de inhoud van het testament. Daarnaast kan een erfrechtadvocaat u bijstaan indien u als executeur in een procedure wordt betrokken, dan wel indien u als executeur een procedure namens de nalatenschap wenst te starten. Tevens is het mogelijk dat een erfrechtadvocaat zelf wordt benoemd tot (opvolgend) executeur. Vroeger (vóór 2003) werd de executeur, executeur-testamentair genoemd.
Wilt u hulp bij uw conflict rondom een erfenis? Of heeft u een vraag voor een erfrechtadvocaat? Neem contact met ons op.