Als u de nalatenschap heeft verworpen, dan bent u geen erfgenaam. U krijgt dan geen deel van de erfenis en u bent ook niet privé aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. Uw keuze is onherroepelijk en u kunt deze dus niet wijzigen als bijvoorbeeld op een later moment blijkt dat er toch een positief saldo is.
Als u een erfenis wilt verwerpen, dan dient u daarvoor een verklaring af te leggen bij de griffie van de rechtbank waar de erflater is overleden. Dat kunt u zelf regelen of laten regelen.
Uw (minderjarige) kind(eren) erven in plaats van u
Als u een erfenis verwerpt, dan vervullen uw kinderen uw plaats als erfgenaam. Dat is bepaald in de wet. Een testament kan overigens iets anders bepalen. Zijn uw kinderen meerderjarig, dan kunnen zij zelf een keuze maken om de erfenis te aanvaarden (zuiver of beneficiair) of te verwerpen. Zijn uw kinderen minderjarig (of verwerpen uw kinderen en hebben zij minderjarige kinderen), dan geldt het volgende.
Hoofdregel is dat een minderjarige erfgenaam een erfenis beneficiair aanvaardt. Een wettelijk vertegenwoordiger van een erfgenaam kan een erfenis niet zuiver aanvaarden voor de minderjarige. Voor verwerping heeft een wettelijke vertegenwoordiger een machtiging van de kantonrechter nodig. U moet deze keuze binnen drie maanden nadat de erfenis aan de minderjarige erfgenaam toekomt maken. Beneficiair aanvaarden is dus de hoofdregel. De uitzondering daarop is dat verwerping mogelijk is met een machtiging van de kantonrechter.
Machtiging van de kantonrechter
Wilt u de erfenis namens uw minderjarige kind verwerpen? Dan moet u in uw hoedanigheid van wettelijke vertegenwoordiger een verzoek tot machtiging voor verwerping indienen bij de kantonrechter. De bevoegde kantonrechter is de kantonrechter van de woonplaats van de ouder of voogd van het minderjarige kind. Het uitgangspunt van de kantonrechter is dat het verzoek wordt toegewezen als er sprake is van een negatieve nalatenschap. Het is aan u om voldoende aannemelijk te maken dat de nalatenschap negatief is. Kunt u dat niet voldoende aannemelijk maken, dan wordt het verzoek in beginsel afgewezen en is er dus sprake van beneficiair aanvaarden. De rechter stelt het belang van de minderjarige voorop en als de kans bestaat dat de nalatenschap positief is, dan zal de rechter een verzoek tot machtiging voor verwerping niet snel worden afgewezen. Het is dan ook verstandig om bij het verzoek een boedelbeschrijving te voegen. Dat is een overzicht van de activa (bezittingen) en passiva (schulden) van de nalatenschap, waaruit blijkt dat het saldo van de nalatenschap negatief is.
In zeer uitzonderlijke gevallen kan het ook in geval van een positieve nalatenschap in het belang van een minderjarige zijn om een verzoek tot machtiging voor verwerping toe te wijzen. Een voorbeeld is als het erfdeel van een minderjarige bestaat uit een aandeel in een woning in het buitenland, waarop een ander het vruchtgebruik heeft en er sprake is van hoge onderhoudskosten die voor rekening van de minderjarige zouden komen. In een dergelijk geval zal de kantonrechter sneller geneigd zijn om de machtiging voor verwerping te verlenen.
Wordt de machtiging niet verleend? Dan kunt u in hoger beroep. Verleent ook het Gerechtshof geen machtiging voor verwerping? Dan heeft uw minderjarige kind de erfenis beneficiair aanvaard.
Houdt u er rekening mee dat u binnen drie maanden “vanaf het tijdstip waarop de nalatenschap de erfgenaam toekomt” een verklaring van verwerping moet afleggen. De nalatenschap komt aan uw minderjarige kind toe op het moment dat u zelf de nalatenschap hebt verworpen en de minderjarige daarmee de positie van erfgenaam krijgt. Laat u de termijn van drie maanden verlopen? Dan wordt uw minderjarige kind geacht de nalatenschap beneficiair te hebben aanvaard. Als u binnen de drie maandentermijn het verzoek heeft ingediend bij de kantonrechter, is dit tijdig. Na het beneficiair aanvaarden moet de erfenis in beginsel worden vereffend. Als wettelijk vertegenwoordiger van het minderjarige kind dat beneficiair heeft aanvaard, bent u in beginsel degene die de nalatenschap moet vereffenen. U bent dan dus toch nog betrokken bij de afwikkeling van de erfenis die u zelf heeft verworpen.
Wilt u hulp bij uw conflict rondom een erfenis? Of heeft u een vraag voor een erfrechtadvocaat? Neem contact met ons op.
