Wanneer uw moeder of vader komt te overlijden, is dat een verdrietig gebeuren. Rondom het overlijden, de begrafenis of crematie spelen emoties een grote rol. Daarnaast moet de nalatenschap (erfenis) worden afgewikkeld. Weten waar u als kind aan toe bent, is daarbij een helpende factor. Als kind heeft u recht op het kindsdeel van de erfenis. Het is heel begrijpelijk dat dit veel vragen bij u kan oproepen.

Daarom is het verstandig een erfrecht advocaat van Advocaten Familie- & Erfrecht te raadplegen. Die kan u bijstaan met raad en daad bij een eventuele kwestie die verband houdt met het kindsdeel van een erfenis. Ook kan een van onze erfrecht advocaten u antwoord geven op al uw vragen, zoals: hoe bereken ik het kindsdeel, krijg ik daar rente over en wanneer moet ik erfbelasting betalen over het kindsdeel?

Stuur Advocaten Familie- & Erfrecht een bericht of een terugbelverzoek

Bel mijStuur bericht

 

Inhoud van dit artikel:

 

Wat is het kindsdeel?

Het kindsdeel is het deel van de erfenis waarop u als kind op grond van de wet of het testament van uw vader of moeder recht op heeft. Niet altijd is het kindsdeel direct opeisbaar. Dit geldt in de situatie dat sprake is van de wettelijke verdeling of de ouderlijke boedelverdeling. De wettelijke verdeling bestaat sinds de invoering van het nieuwe erfrecht in 2003 en is bedoeld om de langstlevende echtgenoot een betere positie te geven tegenover de kinderen. Tot begin 2003 mocht een ouderlijke boedelverdeling worden opgenomen in een testament. Het is dus geen wettelijk erfrecht. Bij een ouderlijke boedelverdeling krijgt de langstlevende echtgenoot de gehele nalatenschap toebedeeld. Achtergebleven kinderen krijgen een geldvordering ter hoogte van hun erfdeel, die in principe pas opeisbaar is na het overlijden van de langstlevende echtgenoot.

Voor zowel de wettelijke verdeling als de ouderlijke boedelverdeling geldt dat u wel erfgenaam bent, maar genoegen moet nemen met een geldvordering op uw langstlevende ouder of stiefouder. Die verkrijgt immers alle goederen van de erfenis.

Wanneer kan ik mijn kindsdeel opeisen?

Uw kindsdeel is niet direct opeisbaar. U moet wachten tot de langstlevende (stief)ouder is overleden of als zich een andere situatie voordoet die in de wet of het testament staat omschreven. Voor de wettelijke verdeling geldt dat de wet een aantal situaties noemt waarin u uw kindsdeel kunt opeisen. Deze situaties kunt u uitbreiden bij testament. Bij de ouderlijke boedelverdeling worden de opeisbaarheidsgronden bepaald door de persoon die het testament maakte.

Uw kindsdeel van de erfenis kunt u opeisen in de volgende situaties:

De afwikkeling van een nalatenschap verloopt in stappen. Een nalatenschap is het vermogen dat de overledene achterlaat en dat volgens het erfrecht onder de erfgenamen moet worden verdeeld. Als er geen testament is opgesteld, dan regelt de wet wie er erft en hoeveel zij erven.

  • De langstlevende (stief)ouder overlijdt;
  • De langstlevende komt in de schuldsanering terecht
  • De langstlevende ouder of stiefouder raakt failliet;

U kunt uw kindsdeel van de erfenis eventueel ook opeisen in andere situaties, indien die in het testament zijn genoemd. U kunt hierbij denken aan de situatie dat:

  • De langstlevende (stief)ouder in een zorginstelling wordt opgenomen;
  • De langstlevende ouder of stiefouder een bepaalde leeftijd bereikt;
  • De langstlevende trouwt zonder het maken van huwelijkse voorwaarden die uitsluiting van iedere gemeenschap inhouden;
  • In het testament een bepaalde termijn is opgenomen na ommekomst waarvan het kindsdeel mag worden opgeëist, bijvoorbeeld tien jaar na overlijden;
  • De langstlevende (stief-)ouder het vrije beheer over zijn vermogen verliest, zoals bij curatele

Er zijn nog meer situaties denkbaar waarin u uw kindsdeel kunt opeisen. Die situaties dienen in een testament te zijn opgenomen. Wij adviseren u hier graag over.

Waarom is het kindsdeel niet direct op te eisen?

Volgens het Nederlands erfrecht heeft de langstlevende echtgenoot een bevoorrechte positie. Daarom is het na het overlijden van uw moeder of vader niet mogelijk om uw kindsdeel direct op te eisen. De echtgenoot of geregistreerde partner van uw moeder of vader moet zonder zorgen verder kunnen leven. Diegene zou in een benarde financiële situatie terecht kunnen komen, als die na het overlijden een kindsdeel moet uitbetalen. De kans bestaat dat het geldbedrag niet liquide beschikbaar is omdat het bijvoorbeeld in de stenen van de echtelijke woning zit. Dit huis zou verkocht moeten worden om het kindsdeel uit te betalen. Door de niet-opeisbaarheid van het kindsdeel wordt een dergelijke situatie voorkomen.

Hoe kan ik het kindsdeel berekenen?

U kunt het kindsdeel (grofweg) berekenen door, als sprake is van een algehele gemeenschap van goederen, de erfenis door de helft te delen (één helft is namelijk al van de langstlevende ouder of stiefouder) en het overgebleven bedrag over de kinderen en de langstlevende te verdelen. Het verdient overigens de voorkeur om uw kindsdeel van de erfenis direct na het eerste overlijden van een van uw ouders te laten berekenen en vaststellen. Er kan immers lange tijd tussen het eerste overlijden en het overlijden van de langstlevende zitten. In die tijd kan er veel administratie verloren gaan, zoals inkomstenbelastingaangiften en -aanslagen, de erfbelastingaangifte en -aanslag en bankafschriften. Instanties zoals banken hebben maar een beperkte bewaarplicht. Doorgaans is het minder eenvoudig om achteraf vast te stellen wat uw kindsdeel was ten tijde van het eerste overlijden.

Conflict over de hoogte van het kindsdeel

Soms ontstaat er een conflict over de hoogte van het kindsdeel of kan moeder of vader het met een of meerdere kinderen niet eens worden over de hoogte van het kindsdeel. In dat geval is het mogelijk om de rechter te vragen het kindsdeel vast te stellen. In een juridische procedure over het kindsdeel kan een erfrecht advocaat u bijstaan.

Krijg ik rente op het kindsdeel?

De kans bestaat dat het kindsdeel met een jaarlijkse rente wordt verhoogd, zolang de geldvordering nog niet opeisbaar is. In het testament is na te lezen wat de erflater (de overleden persoon) hierover heeft bepaald. Er wordt met de wettelijke rente gerekend verminderd met zes procent, als er sprake is van een wettelijke verdeling en de erflater geen testament heeft of hierover niets heeft opgenomen in het testament. Er is geen sprake van rente als de wettelijke rente dus niet hoger is dan zes procent. Als de vordering eenmaal opeisbaar is, kunt u ook aanspraak maken op rente op het kindsdeel. Vaak als de langstlevende ouder is overleden. Dit betreft de wettelijke rente.

Moet ik erfbelasting over mijn kindsdeel betalen?

U niet, maar de langstlevende (eventueel) wel. Of erfbelasting over het kindsdeel betaald moet worden, is afhankelijk van de omvang van uw kindsdeel. Als uw kindsdeel groter is dan de fiscale vrijstelling, is erfbelasting verschuldigd. Aangezien u uw kindsdeel niet direct na het eerste overlijden in handen krijgt, bepaalt de wet dat de langstlevende de erfbelasting afdraagt aan de Belastingdienst. Dit wordt vervolgens wel verrekend met uw kindsdeel. In geval van de ouderlijke boedelverdeling staat doorgaans ook in het testament beschreven dat de langstlevende de erfbelasting moet voorschieten.

Wanneer moet ik erfbelasting betalen over mijn kindsdeel?

Als uw ouder is overleden en u van hem of haar erft, is er mogelijk sprake van heffing van erfbelasting over uw kindsdeel. Dit is het geval als u meer erft dan uw vrijstelling. De vrijstelling voor kinderen is ruim € 20.000. Als u meer erft, dan wordt erfbelasting geheven over het gedeelte dat u erft dat meer is dan de vrijstelling.

Heb ik ook een kindsdeel als ik ben onterfd?

Als u als kind bent onterfd, hebt u geen recht op een kindsdeel. U hebt (mogelijk) wel recht op uw legitieme portie. Dit is een geldvordering op de erfgenamen of de langstlevende. U wordt als legitimaris schuldeiser van de nalatenschap. De legitieme portie bedraagt in geld de helft van wat u op grond van de wet zou hebben gekregen als uw ouder geen testament zou hebben gemaakt. De legitieme portie is een dwingende aanspraak, er moet wel tijdig aanspraak op worden gemaakt.

Vergeet uw kindsdeel niet op te eisen

Als de langstlevende ouder komt te overlijden, komt het in de praktijk geregeld voor dat een of meerdere kinderen dat een kindsdeel tegoed heeft vanwege het overlijden van de eerst overleden ouder dit vergeet. Wees u ervan bewust dat uw kindsdeel bij dat tweede overlijden opeisbaar wordt. Het is al die tijd een schuld geweest in het vermogen van de langstlevende ouder, wat voor de afwikkeling van zijn of haar nalatenschap van belang kan zijn. Bij de kwalificatie van uw erfdeel als schuld in de nalatenschap van uw laatst overleden ouder, kan bovendien erfbelasting worden bespaard bij dat tweede overlijden.

Heeft u vragen over het kindsdeel of zijn er conflicten rondom uw kindsdeel van de erfenis? Een erfrecht advocaat van Advocaten Familie- & Erfrecht kan u met raad en daad bijstaan en geeft antwoord op al uw vragen.

Neem vrijblijvend contact met ons op.

Joost Diks
Joost Diks Joost Diks

Waarmee kan ik u van dienst zijn?

Stuur mij een bericht of een terugbelverzoek

Bel mij Stuur bericht